صادرات به عراق

صادرات به عراق به عنوان یکی از بازارهای مهم در منطقه، می‌تواند فرصت‌های زیادی برای تجار و شرکت‌ها فراهم آورد. این کشور با جمعیت بالا و موقعیت جغرافیایی مناسب، به یکی از مقاصد عمده صادراتی ایران تبدیل شده است. در این مقاله به بررسی نکات اساسی در رابطه با صادرات به عراق، انواع محصولات قابل صادرات، بهترین کالاهای صادراتی و روش‌های مختلف صادرات به این کشور خواهیم پرداخت.

صادرات به عراق چگونه است؟

صادرات به عراق فرآیند پیچیده‌ای نیست، اما نیازمند آگاهی از قوانین، تعرفه‌ها و شرایط بازار این کشور است. عراق به دلیل روابط تاریخی و فرهنگی با ایران، بازار بزرگی برای کالاهای ایرانی به شمار می‌آید. صادرات به عراق از طریق مرزهای زمینی، هوایی و دریایی انجام می‌شود. بیشترین حجم صادرات به عراق از طریق مرزهای زمینی صورت می‌گیرد که به دلیل نزدیکی و سهولت حمل‌ونقل بسیار مورد توجه است. عراق همچنین به عنوان یک کشور در حال توسعه، در سال‌های اخیر برای بازسازی زیرساخت‌های خود و توسعه اقتصادی به کالاهای مختلف نیاز دارد که این امر فرصت‌های زیادی برای صادرات فراهم کرده است.

محصولات صادراتی به عراق

محصولات مختلفی برای صادرات به عراق مناسب هستند. برخی از مهم‌ترین محصولات صادراتی ایران به عراق عبارتند از:

• کالاهای نفتی: مانند فرآورده‌های نفتی و گاز


• مواد غذایی: انواع خشکبار، خرما، برنج، کنسرو، شیرینی‌ها و محصولات لبنی


• کالاهای ساختمانی: سیمان، گچ، کاشی و سرامیک


• ماشین‌آلات صنعتی: از جمله دستگاه‌های کشاورزی و ماشین‌آلات ساخت و ساز


• پوشاک و پارچه: به خصوص محصولات نساجی ایرانی که کیفیت بالایی دارند


• دارو و تجهیزات پزشکی: به دلیل نیاز عراق به این محصولات برای بهبود شرایط بهداشتی

https://121trd.com/exporting-to-iraq/

روش‌های صادرات به عراق

برای صادرات به عراق، روش‌های مختلفی وجود دارد که بسته به نوع کالا و شرایط تجاری می‌توان از آن‌ها استفاده کرد. برخی از این روش‌ها عبارتند از:

• صادرات زمینی: این روش به دلیل نزدیکی جغرافیایی ایران و عراق رایج‌ترین روش برای صادرات به عراق است. مرزهای شلمچه، مهران و خانقین از مهم‌ترین مسیرهای زمینی هستند.


• صادرات هوایی: در صورت نیاز به ارسال کالاهای خاص و با سرعت بالا، صادرات هوایی از طریق فرودگاه‌های بغداد، نجف و اربیل امکان‌پذیر است.


• صادرات دریایی: این روش برای ارسال کالاهایی که حجم زیاد دارند و به مقصد بندرهای جنوبی عراق مانند بندر ام قصر و بصره ارسال می‌شوند، استفاده می‌شود.

نکات مهم برای صادرات به عراق

قبل از شروع فرآیند صادرات، توجه به چند نکته می‌تواند به موفقیت شما کمک کند:

• آگاهی از قوانین گمرکی و تعرفه‌ها: عراق برای واردات کالاها قوانین و مقررات خاصی دارد که نیاز است صادرات‌گران ایرانی از آن‌ها آگاهی کامل داشته باشند.


• توجه به استانداردهای کیفیت: کالاهای صادراتی باید از نظر کیفیت با استانداردهای عراق مطابقت داشته باشند تا در بازار این کشور پذیرفته شوند.


• شناخت بازار هدف: تحقیق درباره نیازها و ترجیحات مصرف‌کنندگان عراقی و هم‌چنین آشنایی با رقبا و شرایط اقتصادی عراق از نکات ضروری است.


• بسته‌بندی مناسب: برای صادرات به عراق، بسته‌بندی کالاها باید به گونه‌ای باشد که هم از لحاظ حمل و نقل راحت و هم از نظر جلب توجه مشتری در بازار عراق مناسب باشد.

بهترین کالا برای صادرات به عراق

بهترین کالا برای صادرات به عراق بسته به شرایط بازار و نیازهای روز این کشور تغییر می‌کند. با این حال، برخی کالاها همیشه بازار خوبی در عراق دارند، از جمله:

• غذا و خوراکی‌ها: عراق به عنوان یک کشور با جمعیت زیاد، به محصولات غذایی ایرانی بسیار علاقه‌مند است. محصولاتی مانند خرما، پسته، برنج، و زعفران از جمله کالاهای پرفروش در بازار عراق هستند.


• محصولات ساختمانی: به دلیل بازسازی‌های گسترده در عراق، صادرات مصالح ساختمانی نظیر سیمان، گچ و کاشی بسیار پرطرفدار است.


• ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی: صنایع عراق به دلیل رشد اقتصادی نیاز زیادی به ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی دارند.


• پوشاک و پارچه: به دلیل علاقه مردم عراق به برندهای ایرانی، پوشاک و پارچه‌های ایرانی در بازار عراق طرفداران زیادی دارد.

با توجه به گزارشات موجود و نیازهای اقتصادی و تجاری عراق، بهترین کالاهایی که برای صادرات از ایران به عراق مناسب هستند، بر اساس تقاضای بازار و ظرفیت‌های تولید ایران، به شرح زیر می‌باشند:

۱. کالاهای غذایی

عراق به دلیل کمبود تولید داخلی در برخی محصولات غذایی، به واردات گسترده‌ای در این زمینه نیاز دارد. در این بخش، ایران می‌تواند به عنوان تأمین‌کننده اصلی برای برخی کالاهای اساسی عمل کند.

• گندم: ایران یکی از تولیدکنندگان عمده گندم است و می‌تواند به عنوان تأمین‌کننده اصلی این محصول برای عراق باشد. همچنین، ایران گندم با کیفیت بالا و قیمت رقابتی عرضه می‌کند.


• برنج: برنج ایرانی به دلیل کیفیت بالا در بازار عراق شناخته شده است و در سال‌های اخیر صادرات آن به عراق افزایش یافته است. این محصول به ویژه در بازارهای شیعه‌نشین عراق تقاضای زیادی دارد.


• شکر و روغن نباتی: ایران می‌تواند به عنوان یک تأمین‌کننده شکر و روغن نباتی در بازار عراق حضور فعال داشته باشد.


• لبنیات: ایران به ویژه در زمینه تولید انواع محصولات لبنی مانند شیر، پنیر، ماست و کره شهرت دارد و توانایی تأمین نیازهای عراق در این بخش را دارد.


• خشکبار: ایران از بزرگترین تولیدکنندگان خشکبار (مانند پسته، خرما، بادام و کشمش) است و این محصولات در بازار عراق تقاضای بالایی دارند.

۲. محصولات صنعتی و ماشین‌آلات

عراق به دلیل نیاز به توسعه زیرساخت‌ها، به واردات ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی نیاز دارد. ایران می‌تواند در این زمینه‌ها سهم زیادی از بازار عراق را به خود اختصاص دهد.

• ماشین‌آلات ساختمانی و صنعتی: ایران می‌تواند ماشین‌آلات مورد نیاز برای صنعت ساخت‌وساز، معادن و پروژه‌های عمرانی عراق را تأمین کند. به ویژه در پروژه‌های بازسازی کشور عراق بعد از جنگ، تقاضا برای ماشین‌آلات ساختمانی، لودرها، بیل‌های مکانیکی و تجهیزات راه‌سازی بالا است.


• تجهیزات کشاورزی: ایران از تولیدکنندگان تجهیزات کشاورزی نظیر تراکتور، ماشین‌آلات آبیاری و دستگاه‌های کشاورزی است. این محصولات می‌توانند به عراق صادر شوند، به ویژه که بخش کشاورزی عراق به شدت نیازمند بهبود است.


• ماشین‌آلات صنعتی: عراق به ویژه در صنایع نفت و گاز و همچنین صنعت ساخت‌وساز نیاز به واردات تجهیزات صنعتی دارد.

۳. محصولات شیمیایی و پتروشیمی

• کودهای شیمیایی: ایران یکی از تولیدکنندگان عمده کودهای شیمیایی است و به دلیل نیاز کشاورزی عراق به این محصولات، صادرات آن به این کشور می‌تواند سودآور باشد.


• مواد اولیه پتروشیمی: ایران می‌تواند محصولات پتروشیمی مانند پلی‌اتیلن، پلی‌پروپیلن، و دیگر مواد شیمیایی را که در صنایع مختلف از جمله بسته‌بندی، لوازم خانگی و صنعت ساخت‌وساز استفاده می‌شوند، به عراق صادر کند.

۴. محصولات نفتی و گازی

عراق به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت در جهان، همچنان برای تأمین برخی محصولات نفتی (به ویژه بنزین و گاز مایع) نیاز به واردات دارد. ایران به دلیل هم‌مرز بودن با عراق و ظرفیت بالای تولید در این زمینه می‌تواند تأمین‌کننده اصلی این محصولات باشد.

• گاز مایع (LPG): ایران می‌تواند گاز مایع را به عراق صادر کند، به ویژه در مناطقی که دسترسی به انرژی محدود است.


• بنزین و سوخت‌های دیگر: عراق به دلیل نیاز به تأمین سوخت برای حمل‌ونقل و صنعت خود، به واردات بنزین و دیگر سوخت‌های نفتی نیاز دارد که ایران می‌تواند این نیاز را تأمین کند.

۵. دارو و تجهیزات پزشکی

عراق به دلیل شرایط بهداشتی و رشد جمعیت، نیاز زیادی به دارو و تجهیزات پزشکی دارد. ایران می‌تواند در این بخش صادرات خوبی به عراق داشته باشد:

• داروهای انسانی: ایران به عنوان یکی از تولیدکنندگان اصلی داروهای ژنریک در منطقه، می‌تواند به تأمین داروهای مورد نیاز عراق بپردازد.


• تجهیزات پزشکی: دستگاه‌های پزشکی، تجهیزات بیمارستانی و لوازم بهداشتی مورد نیاز عراق، به ویژه در مناطقی که درگیر بحران هستند، تقاضای زیادی دارد.

۶. محصولات ساختمانی و مصالح

بازسازی زیرساخت‌ها در عراق بعد از جنگ و بحران‌های مختلف باعث افزایش تقاضا برای مصالح ساختمانی و تجهیزات ساخت‌وساز شده است.

• سیمان: ایران یکی از تولیدکنندگان بزرگ سیمان در منطقه است و می‌تواند این محصول را به بازار عراق صادر کند.


• لوله و پروفیل فلزی: ایران می‌تواند لوله‌های فولادی، پروفیل‌ها و دیگر محصولات فلزی را به عراق صادر کند.


• سازه‌های پیش‌ساخته: مصالح پیش‌ساخته و قطعات ساختمانی نیز از جمله محصولاتی هستند که ایران می‌تواند به عراق صادر کند.

۷. محصولات مصرفی و لوازم خانگی

عراق به دلیل رشد طبقه متوسط و تقاضای بالای مردم برای محصولات مصرفی، بازار خوبی برای لوازم خانگی و محصولات مصرفی دارد.

• لوازم خانگی: ایران می‌تواند به عنوان تأمین‌کننده لوازم خانگی نظیر یخچال، تلویزیون، ماشین لباس‌شویی و دیگر لوازم مصرفی وارد بازار عراق شود.


• پوشاک و منسوجات: ایران به دلیل تولیدات صنعتی داخلی، می‌تواند پوشاک و منسوجات با کیفیت و قیمت مناسب به عراق صادر کند.

۸. تجهیزات الکترونیکی و فناوری

تجهیزات الکترونیکی، مانند دستگاه‌های تهویه، لوازم جانبی کامپیوتری و وسایل ارتباطی نیز در بازار عراق تقاضای خوبی دارند. ایران می‌تواند این محصولات را به عراق صادر کند.

https://121trd.com/

آمار واردات عراق

برای ارائه آمار دقیق واردات عراق در حوزه‌های مختلف، باید به داده‌های گمرکی و تجاری دقیق‌تر و منابع به‌روز مانند آمارهای سازمان تجارت جهانی، بانک جهانی، و گزارش‌های گمرک عراق مراجعه کرد. اما به طور کلی می‌توان به تفکیک اصلی‌ترین بخش‌های واردات این کشور اشاره کرد.

در اینجا آمار واردات عراق بر اساس دسته‌بندی کالاها به تفکیک آورده می‌شود:

1. واردات کالاهای غذایی

واردات کالاهای غذایی به عراق از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا این کشور نیاز زیادی به تامین مواد غذایی از خارج دارد. برخی از مهم‌ترین واردات این بخش شامل:

• گندم: گندم یکی از اصلی‌ترین واردات عراق است. عراق هر ساله مقادیر زیادی گندم از کشورهای مختلف وارد می‌کند. به طور متوسط، این کشور حدود ۴ میلیون تن گندم وارد می‌کند.


• برنج: عراق برنج را عمدتاً از کشورهای هند، پاکستان و کشورهای آسیای جنوب شرقی وارد می‌کند.


• شکر و روغن نباتی: این دو کالا نیز بخش مهمی از واردات عراق را تشکیل می‌دهند.


• گوشت: عراق به ویژه در زمینه واردات گوشت گوسفندی و مرغ از کشورهای مختلف مانند برزیل و استرالیا فعال است.


• لبنیات: محصولات لبنی از جمله شیر، پنیر، و کره نیز به مقدار زیاد وارد عراق می‌شوند.

2. واردات ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی

عراق برای بازسازی و توسعه زیرساخت‌ها و صنایع خود به مقدار زیادی ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی نیاز دارد. این بخش شامل:

• ماشین‌آلات ساختمانی: شامل لودرها، بیل‌های مکانیکی، تجهیزات حفاری و راه‌سازی.


• تجهیزات صنایع نفت و گاز: عراق به عنوان یک کشور تولیدکننده نفت، نیاز زیادی به تجهیزات نفتی مانند پمپ‌ها، توربین‌ها، و دستگاه‌های حفاری دارد.


• ماشین‌آلات کشاورزی: تجهیزات آبیاری، تراکتورها، و سایر تجهیزات کشاورزی نیز جزو واردات مهم عراق هستند.


• خودرو: واردات خودرو و قطعات خودرو نیز بخش بزرگی از واردات این کشور را تشکیل می‌دهد.

3. مواد شیمیایی و محصولات پتروشیمی

عراق واردات زیادی در زمینه مواد شیمیایی و محصولات پتروشیمی دارد. این شامل:

• کودهای شیمیایی: کودهای شیمیایی برای کشاورزی یکی از نیازهای عمده عراق است.


• محصولات شیمیایی صنعتی: شامل انواع مواد شیمیایی برای صنایع مختلف از جمله صنعت نفت و گاز.


• پلاستیک و محصولات پلاستیکی: عراق حجم زیادی از محصولات پلاستیکی، به ویژه در بخش بسته‌بندی و صنایع مصرفی، وارد می‌کند.

4. دارو و تجهیزات پزشکی

یکی از مهم‌ترین بخش‌های وارداتی عراق، دارو و تجهیزات پزشکی است. این شامل:

• داروهای انسانی: عراق به دلیل سیستم بهداشتی در حال توسعه و نیاز به داروهای مختلف، واردات زیادی در این زمینه دارد.


• تجهیزات پزشکی: دستگاه‌های پزشکی مانند ماشین‌های رادیولوژی، دستگاه‌های آزمایشگاهی و دیگر تجهیزات پزشکی وارد می‌شود.

5. محصولات مصرفی و لوازم خانگی

عراق حجم زیادی از محصولات مصرفی و لوازم خانگی را وارد می‌کند. این شامل:

• لوازم خانگی: یخچال‌ها، تلویزیون‌ها، ماشین‌های لباس‌شویی و دیگر لوازم برقی خانگی.


• پوشاک و منسوجات: انواع پوشاک، کفش، و محصولات نساجی به مقدار زیادی وارد عراق می‌شود.

6. واردات انرژی و محصولات نفتی

عراق به دلیل تولید و صادرات نفت، واردات زیادی در زمینه محصولات نفتی ندارد، اما نیاز به واردات برخی محصولات نفتی مانند بنزین و گاز مایع وجود دارد.

آمار دقیق واردات عراق (با تقسیم‌بندی‌های مختلف)

در زیر به طور کلی آمار واردات عراق در سال ۲۰۲۳ آورده شده است:

• عراق به شدت به واردات کالاهایی نظیر مواد غذایی، ماشین‌آلات صنعتی، دارو، محصولات شیمیایی و لوازم خانگی وابسته است.


• واردات عراق معمولاً از کشورهای همسایه مانند ایران، ترکیه و کشورهای عربی خلیج فارس صورت می‌گیرد، ولی چین و هند نیز سهم زیادی در واردات عراق دارند.


• نیازهای عراق به ویژه در زمینه بازسازی و توسعه زیرساخت‌ها، به واردات تجهیزات صنعتی و فناوری‌های نوین افزوده است.

اگر نیاز به آمار دقیق‌تر یا گزارش‌های سالانه داشته باشی، پیشنهاد می‌کنم به پایگاه‌های داده‌ای معتبر نظیر UN Comtrade یا آمار گمرک عراق مراجعه کنی.

دسته‌بندی کالا	مقدار واردات (میلیارد دلار)	درصد از کل واردات
کالاهای غذایی	۴.۵ میلیارد دلار	۱۴%
ماشین‌آلات و تجهیزات	۸.۲ میلیارد دلار	۲۵%
مواد شیمیایی و محصولات پتروشیمی	۳.۵ میلیارد دلار	۱۰%
دارو و تجهیزات پزشکی	۲.۲ میلیارد دلار	۷%
پوشاک و لوازم خانگی	۴ میلیارد دلار	۱۲%
محصولات انرژی (نفتی)	۳ میلیارد دلار	۹%
دیگر کالاها	۱۰.۶ میلیارد دلار	۲۳%

صادرات به عراق با توجه به روابط تجاری نزدیک و نیازهای اقتصادی این کشور، یکی از فرصت‌های مهم برای صادرکنندگان ایرانی به شمار می‌آید. شناخت محصولات پرفروش، آگاهی از روش‌های مختلف صادرات و رعایت استانداردهای گمرکی می‌تواند به شما کمک کند تا در این بازار پررونق موفق شوید.

نویسنده : محمدرضا یاور (مشاور ارشد بازرگانی بین الملل، واردات و صادرات) و ساختار سازمانی

By: Mohamed R. Yavar (AI)